Peyami Safa

Şair İsmail Safa’nın oğlu olan Peyami Safa 1899’da İstanbul’da doğmuştur. Servet-i Fünun şairlerinden olan babası II. Abdülhamid tarafından Sivas’a sürgün gönderildikten sonra vefat etmiştir. Babasız büyümenin acısı dışında 9 yaşında kemik hastalığına yakalanmış ve 17 yaşına kadar da hastalığın vermiş olduğu fiziksel ve ruhsal bunalımları yaşamıştır.

Peyami Safa 13 yaşında hayata atılmış ve memur olarak Posta Telgraf Nezaretinde küçük yaşta çalışmaya başlamıştır.

Bunun yanı sıra öğretmenlik ve gazetecilik de yapan Safa, amcaları Ahmed Vefa ve Ali Kami’nin yönlendirmesi ile edebiyata başlayarak hayatını yazıları ile kazanmaya başlamıştır.

Kendi çabası ile Fransızcasını geliştiren Peyami Safa sonrasında öğretmenlik yapmaya başladı. 1918’de ağabeyi ile beraber 20.Asır adlı akşam gazetesinde Asrın Hikayeleri adlı öyküler ile gazeteciliğe atıldı. Fıkralarının yanı sıra Son Telgraf, Cumhuriyet Son Havadis ve Tasvir-i Efkar gazetelerinde romanlar da yayınlamıştır.

Para kazanma kaygısından dolayı Bedii takma adı ile Cingöz Recai isimli polisiye roman dizisi yazmıştır.1961 yılında çok sevdiği oğlu Merve’nin Erzurum’da yedek subaylık yaparken ölüm haberini alan Safa büyük sarsıntı sonucu İstanbul’da beyin kanaması geçirerek hayatını kaybetti.

Peyami Safa çeviri ve hikayeleri ile basına girmiş fakat hikayelerde gerçek bir başarıya ulaşamamıştır. Roman yazmak konusunda kendini geliştirerek Türk romanının başta gelen adları arasına girmeyi başarmıştır. Peyami Safa aynı zamanda günlük gazetelerde kaliteli ve seçkin fıkralar yazdı. 

Son yıllarına doğru kültür ve sanatımıza yaptığı en önemli hizmetler Türk Düşüncesi ve Kültür Haftası yazıları olmuştur. 

İki türlü romancılık yapan Peyami Safa ilk roman türü halk yığınları için yazdığı romanlardır ve bunlarda en küçük bir sanat kaygısı ve iddiasına yer vermemiştir.

Para kazanmak için kaleme aldığı romanlarda dil ve anlatım, baştan savmalık, açık saçıklık dahi göze çarpmaktadır. Bu durumu önceden hesapladığı için, eserlerinde adını vermek yerine Server Bedi takma adı ile yetinmiştir. 

Kendini Türk edebiyatına mal eden romanlarında ise ciddi bir özen ve ağırbaşlılık yer almaktadır. Türkçenin üslup ustaları arasında hak ettiği yeri almıştır.

Yazdığı romanları sadece vakit geçirmek ve okuma aracı olmaktan çıkartıp düşünme ve kendine gelme aracı olmasını amaçlamıştır. İnsanın iç ve dış dünyasını tanımaya çalışan Peyami Safa son romanlarında metafizik konularda durma eğilimi göstermiştir.